Logo
Contact
spacer
photo/thumb_276.jpg
Food for the City
Food for the City, A Future for the Metropolis
Johannes S.C. Wiskerke, Jorge Mario Jáuregui, Vandana Shiva e.a.
Engelse editie, ISBN 978-90-5662-854-3, 254 p.
NAi Uitgevers i.s.m. en op initiatief van Stroom Den Haag
€ 24,50
kort
line
Vegetarische kip en verrijkte aardappelpuree
23-05-2012
In 2050 wonen er 9 miljard mensen op de aarde. Hoe zorgen we ervoor dat zij genoeg te eten hebben? Door kleinschalig en biologisch voedsel te produceren? Door regionale zaadbanken op te richten? Te investeren in gentechnologie of consumenten beter voor te lichten? Het smaakvol vormgegeven boek Food for the City, A future for the Metropolis bundelt dertien visies, door schrijvers met uiteenlopende achtergrond: van filosoof tot industrieel, van activist tot kunstenaar.

Schokkend: tussen 1974 en 1997 zijn we met z'n allen bijna twee keer zoveel vlees gaan eten. Ook schokkend: de productie van een kilo rundvlees kost ruim tien keer zoveel water als de productie van tarwe. Cijfers zoals deze staan, verbeeld in aansprekende grafieken, verspreid door het boek en vertellen eigenlijk al het hele verhaal: als het zo doorgaat zijn er straks extra planeten nodig om ons voedsel te produceren. Je zou er somber van worden.
Kunnen we als bewuste consument zelf iets doen? Filosoof Huub Dijsselbloem ziet beperkingen. De boer, de slager, de middenstander, de inspecteur: tussen boer en bord liggen veel schakels. Elk van die schakels is een wereld op zich met eigen belangen, afwegingen en mechanismen. Die zijn niet altijd bekend. Transparantie in de hele voedselketen is nodig. Alleen zo wordt duidelijk wat er gebeurt tussen boer en bord en kunnen we als consumenten vergelijken en een keus maken. 'De zwarte doos moet open.'

Goud van de toekomst
Misschien ligt het antwoord bij gentechnologie, een relatief nieuwe wetenschap.
De Amerikaanse wetenschapper J. Craig Venter denkt dat synthetische gentechnologie grote kansen biedt voor een duurzaam voedselsysteem. Voedselgewassen, vlees- en visproducten kunnen zo gemanipuleerd worden dat ze voedzamer zijn en tijdens de productie minder afhankelijk zijn van kunstmest en antibiotica. Craig Venter denkt aan gegrilde kweekzalm die niet is grootgebracht met vismeel maar met microalgen, al het 'groene goud van de toekomst' genoemd. Of vegetarische kip (ziet eruit en proeft als echte kip, belooft hij) met een aardappelpuree verrijkt met antioxidanten uit de zoete aardappel.

Een derde auteur komt uit heel andere hoek: de Indiase grassrootbeweging. Arts en activiste Vandana Shiva fulmineert tegen de 'mythe' dat genetisch gemodificeerde mais en soja het hongerprobleem bestrijdt. 'De meeste mais en soja wordt gebruikt als brandstof voor auto's en als veevoer.' De internationaal bekende Shiva gelooft in biodiversiteit en ecologische voedselproductie. De door haar opgerichte beweging Navdanya strijdt voor vrij verkrijgbaar plantenzaad, geen vanzelfsprekendheid als je bedenkt dat de handel in zaad beheerst wordt door maar een paar landen en multinationals. In meer dan 66 regionale 'zaadbanken' in India beheren vrouwen zaad van 'vergeten voedsel' voor boeren die vroeger afhankelijk waren van duur gepatenteerd zaad. Via het netwerk hebben inmiddels een half miljoen boeren geleerd hoe ze voedsel kunnen verbouwen met respect voor het milieu, met een grotere opbrengst en een hoger inkomen.

Eerste kookboek
De essays in Food for the City worden afgewisseld met fraaie foto's en een 'tijdlijn' over voedsel. Daarin lezen we dat in 475 voor Christus de Chinezen de eerste ijzeren ploeg uitvonden en dat in de dertiende eeuw in Bologna 6000 landarbeiders bevrijd werden in ruil voor de helft van hun productie: de eerste stap op weg naar een kapitalistische landbouw. En dat in 1475 het eerste kookboek verscheen: het Liber de Arte Coquinaria. In Italië natuurlijk.

Food for the City is de afsluiting van een groot, driejarig programma van
Kunstorganisatie Stroom Den Haag. Stroom onderzocht op verschillende manieren (exposities, lezingen, onderzoek, festivals, projecten in de openbare ruimte) welke bijdrage de kunstwereld kan leveren aan oplossingen voor het voedselprobleem. De, soms hilarische, resultaten overschreden vaak de grenzen van het haalbare, maar leverden juist daardoor verfrissende uitgangspunten voor het debat over het voedselprobleem en vooral: aandacht in de media.
Een voorbeeld is de tentoonstelling Food Forward, afgelopen voorjaar. De opmerkelijke presentaties (mensen kleiner maken zodat ze minder eten nodig hebben; voedsel maken van dierenbloed zodat de dieren kunnen blijven leven) waren soms zo bizar dat je er wel over na moest denken.
Food for the City laat zien dat er geen uniforme oplossing is voor het voedselvraagstuk. Juist dat maakt de uitgave tot een waardevolle aanvulling.
(Rineke van Houten)
spacer